کشف دورترین کهکشان کیهان تا امروز

دورترین کهکشان کیهان، در فاصله تقریبا ۱۳.۱ میلیارد سال نوری از زمین کشف شد. این بیشترین فاصله‌ای است که تاکنون بین زمین و کهکشانی دیگر اندازه‌گیری شده است.  منجمان دورترین کهکشان کیهان نسبت به زمین را به کمک تصاویر تلسکوپ فضایی هابل و پس از آن تایید توسط تلسکوپ ۱۰ متری کک کشف کردند. این کهکشان ابتدا در تصاویر تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ مادون قرمز اسپیتزر رصد شد و پس از آن داده‌های تلسکوپ کک در هاوایی بررسی شد و دورترین فاصله اندازه‌گیری شده تاکنون تایید شد. فاصله این کهکشان از زمین حدود ۱۳.۱ میلیارد سال نوری است، این در حالی است که کیهان حدود ۱۳.۸ میلیارد سال نوری عمر دارد. کهکشان EGS-zs8-1 دورترین کهکشانی است که تا به حال رصد شده است و این به این معنا است که احتمالا تصویر این کهکشان تنها ۶۷۰ میلیون سال پس از لحظه انفجار بزرگ را نشان می‌دهد. این کهکشان یکی از نخستین کهکشان‌هایی است که در کیهان به وجود آمده است.
اهمیت چنین کشف‌هایی نه تنها به شناخت بهتر ما از ابعاد کیهان کمک می‌کند، بلکه نتایج تحقیقات بعدی درباره کهکشان‌های نخستین، نشانه‌هایی از چگونگی تشکیل عناصر سنگین ضروری به وجود آورنده تنوع زیستی امروزی را نشان می‌دهد.
کهکشان‌های دیگری نیز تاکنون کشف شده‌اند که شاید دورتر از این کهکشان باشند، اما فاصله آن‌ها هنوز به دقت اندازه‌گیری نشده است، از طرف دیگر این کهکشان، کهکشان نسبتا پرنوری در آن منطقه است و شاید کهکشان‌هایی در فاصله دورتر وجود داشته باشند که به خاطر نور کمتر هنوز دیده نشده‌اند.

تصویر تلسکوپ فضایی هابل از دورترین کهکشان کشف شده تاکنون در فاصله ۱۳.۱ میلیارد سال نوری از زمین

اندازه‌گیری فاصله کهکشان‌های دوردست به کمک اندازه‌گیری سرعت دور شدن آن‌ها از زمین انجام می‌شود. می‌دانیم که جهان در حال منبسط شدن است و مثل یک بادکنک در حال باد شدن بزرگ می‌شود و فاصله اجرام روی آن از یکدیگر بیشتر می‌شود. با اندازه‌گیری سرعت حرکت کهکشان‌ها نسبت به یکدیگر و نسبت به زمین می‌توانیم فاصله آن‌ها از زمین را به دست آوریم. این اندازه‌گیری هم به کمک اثر انتقال به سرخ نور کهکشان‌ها انجام می‌شود. هرچه انتقال به سرخ نور کهکشانی بیشتر باشد، فاصله آن کهکشان از زمین بیشتر است. انتقال به سرخ کهکشان EGS-zs8-1 بیشترین انتقال به سرخی است که تاکنون اندازه‌گیری شده است.
نوری که از این کهکشان به ما می‌رسد، در واقع نور ۱۳.۱ میلیارد سال پیش است. هنگامی که جهان تنها ۵ درصد از سن کنونی خود را پشت سر گذاشته بود و حدود ۶۷۰ میلیون سال از انفجار بزرگ می‌گذشت. این در حالی است که نخستین ستاره‌ها ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون سال پس از انفجار بزرگ به وجود آمدند.
نتایج رصدهای اخیر نور این کهکشان سوالاتی به وجود می‌آورد که چگونه ستاره‌ها در این فاصله زیاد شکل گرفته‌اند و به نظر می‌رسد که نحوه شکل‌گیری آن‌ها با ستاره‌های کهکشان‌های محلی ما متفاوت بوده است. با هر کشف جدید در کیهان سوالات بیشتری درباره گذشته کیهان و عالم اولیه به وجود می‌آید. اکنون منجمان امیدوارند با آغاز کار تلسکوپ فضایی جیمزوب، با تصاویر واضح‌تر و دقیق‌تر اطلاعات بیشتری از نحوه شکل‌گیری ستاره‌ها و کهکشان‌ها به دست آورند.